O okresie 10 lat bez możliwości złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości słów kilka.
W kilku publikacjach dotyczących upadłości konsumenckiej znaleźć można informacje, które sugerują, że w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsument traci możliwość ponownego wniesienia wniosku na okres 10 lat, w kontrze do tych nieprawdziwych informacji postanowiłem krótko opisać kiedy konsument traci szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku (gdyż złożyć może go zawsze).
Błędne są oczywiście informacje o tym, że wniosek posiadający braki lub nieopłacony spowoduje wejście dłużnika w okres karencji i nie będzie możliwe ogłoszenie upadłości przez następne 10 lat. W takim przypadku sąd zwróci wniosek (analizując jedynie formalne aspekty, nie zagłębiając się w treść) i będzie można złożyć go ponownie już w poprawionej wersji.
Sąd może także oddalić wniosek (w tym przypadku przeszedł on pozytywnie weryfikację formalną) przede wszystkim jeżeli uzna, że dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Jest to główna przesłanka oddalenia wniosku i ustawodawca nie przewidział od niej wyjątków.
Nieco inaczej jest z pozostałymi przesłankami.
Sąd oddali wniosek:
jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
uchylono ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli
dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości (dotyczy to wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa),
czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli
jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań (za wyjątkiem sytuacji, w której do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia doszło pomimo dochowania przez dłużnika należytej staranności )
jeżeli dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne (pomija się w przypadku, gdy niezgodność lub niezupełność nie są istotne),
chyba że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi. Oznacza to że mimo ich wystąpienia można liczyć na ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
W tym momencie dochodzimy do sedna kwestii karencji w możliwości ubiegania się o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej. Otóż sąd oddali wniosek także wtedy, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu niniejszego, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika.
To właśnie umorzenie postępowania (z innych niż na wniosek dłużnika przyczyn) powoduje powstanie okresu 10-letniej karencji a nie złożenie wniosku z brakami formalnymi, wycofanie wcześniej złożonego wniosku czy jego oddalenie.
Umorzenie to może być spowodowane zachowaniem lub zaniechaniem samego upadłego w trakcie postępowania, o czym mówi treść przepisu: „Jeżeli upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku, niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, sąd, z urzędu albo na wniosek syndyka lub wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego, syndyka, a w razie potrzeby także wierzycieli, umarza postępowanie.”, a także w sytuacji gdy podstawa do oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości (o których pisałem wyżej) ujawni się po ogłoszeniu upadłości.
Przepisy te potwierdzają tezę, iż postępowanie upadłościowe wobec konsumentów jest przywilejem, a co za tym idzie nie jest dla każdego konsumenta, wymaga odpowiedniego zachowania się i współpracy z sądem, sędzią-komisarzem i syndykiem oraz składania informacji i oświadczeń zgodnych z prawdą.
Reasumując zarówno doprowadzenie do umorzenia własnych długów jaki i uniknięcie sytuacji w której zamyka się sobie możliwość oddłużenia leżą w rękach dłużnika.
